MEDISCH LEIDERSCHAP

Bedenken, verbinden en doen

Tijdens de differentiatiestage Medisch Leiderschap wordt de toekomstig laboratoriumspecialist klinische chemie geleerd kennis en inzichten met elkaar te verbinden en dat in de praktijk te brengen. De rode draad van de stage is een projectopdracht die de eerste vijf maanden wordt verrijkt met relevante masterclasses en begeleide intervisiebijeenkomsten. Het is een unieke gelegenheid voor een aios om alvast meer competenties te ontwikkelen rondom medisch leiderschap. Deelneemster dr. Karin van den Hurk en initiator dr. Celine Radder vertellen over de differentiatiestage Medisch Leiderschap van OLVG.

 Beeld: Joep Maeijer

De uitnodiging per e-mail was de initiële prikkel, waardoor Karin van den Hurk besloot zich aan te melden voor de differentiatiestage. Door haar bijdrage aan de werkgroep van de NVKC, die de opdracht had gekregen het curriculum van de opleiding Klinische Chemie opnieuw invulling te geven, wist zij al dat Medisch Leiderschap één van de beoogde focusgebieden was geworden. Vooruitlopend op deze landelijke ontwikkeling kon zij met deze stage competenties rondom Medisch Leiderschap verder ontwikkelen. Gezien de toekomst, die in handen van de aios ligt, was het voor Celine Radder niet meer dan logisch de cursus Medisch Leiderschap, oorspronkelijk voor medisch managers van OLVG, om te buigen tot een stage voor toekomstige artsen en laboratoriumspecialisten.
Radder: ‘Zodat zij alvast organisatorische vaardigheden ontwikkelen en buiten de grenzen van het eigen vakgebied ervaring opdoen. Met de enorme veranderingen die op komst zijn in de zorg, een must.’

Van idee naar pilot

Voor Van den Hurk betekende dit over de muren van het laboratorium heen kijken: ‘Ik wilde meer contact leggen buiten het lab en diverse samenwerkingen opzoeken. Daarbij vond ik het belangrijk een project te kiezen waarbij de patiënt centraal staat en dat aansluit bij de behoefte van de kliniek. Toen ik hoorde over het project Oncologische Zorg Thuis, een groot samenwerkingsproject waarbij de patiënt thuis chemotherapie krijgt aangeboden, zag ik een unieke kans. Hoe mooi zou het zijn als OLVG Lab BV, waar ik werkzaam ben, bij deze patiëntengroep ook een bloedafname thuis doen? Ziek zijn is met al die ziekenhuisbezoeken bijna een fulltimebaan, een mooi streven als we zorg dichterbij de patiënt kunnen brengen, zodat patiënten hun energie voor leuke dingen kunnen bewaren. Mijn vraag paste heel mooi in het grotere project. Samen met de Apotheek en afdeling Medische Oncologie & Hematologie zijn we voortvarend te werk gegaan met het schrijven van een business case. Vervolgens is er met zorgverzekeraar Zilveren Kruis onderhandeld en dit heeft uiteindelijk geresulteerd in groen licht voor een pilot. In juni jongstleden is begonnen met de eerste chemotherapie thuis, per bakfiets. Met de auto in Amsterdam is niet ideaal, de bakfiets was het beste alternatief.’ Radder vult aan: ‘En duurzaam.’ Van den Hurk: ‘Ik heb veel geleerd van het hele proces van idee naar pilot en hoe een grootschalig project aangevlogen wordt. De communicatie met alle betrokkenen, afstemmen van werkprocessen en het stellen van duidelijke en realistische doelen. We zijn nog druk bezig met het realiseren van de bloedafname thuis, waarbij we samen optrekken met huisartsenlaboratorium SALT, partner van OLVG Lab BV op het gebied van eerstelijnszorg. Ook hebben wij een enquête uitstaan, waarin wij vragen of de patiënt het daadwerkelijk wenselijk vindt dat een bloedafname thuis gedaan wordt. Wij doen dit voor hen en vonden het daarom belangrijk de patiënt er zelf bij te betrekken.’ Radder benadrukt dat een stage van tien maanden eigenlijk nog vrij kort is en dat het proces dat een stagiair doormaakt belangrijker is, dan dat iets afkomt of slaagt.

Praktijkgericht

De stage is opgebouwd uit twee delen. Het zelfgekozen project is de basis en deze wordt de eerste maanden aangevuld met vijf kennismodules: zorginnovatie; ziekenhuisorganisatie en financiën; verandermanagement; kwaliteitsmanagement en PDCA-cyclus; en persoonlijke effectiviteit en ontwikkeling. Van den Hurk: ‘Je leert de ziekenhuisorganisatie beter kennen en welke stijl bij jou past qua leren en leidinggeven.’ Het is een heel praktijkgerichte stage, aldus Radder: ‘Het doel van het project is dat de stagiair zelf uitzoekt hoe je iets nieuws opzet van begin af aan. Dat zij zich afvragen waarom het zo gaat, hoe dit eventueel beter kan en welke personen binnen een organisatie daarbij kunnen helpen. Aios krijgen zo toegang tot de krochten van een organisatie, die bestaat uit een variatie aan personen en functies.’
Wat Van den Hurk van toegevoegde waarde vindt aan de stage is het samen optrekken met de andere klinische aios: ‘Iedere aios werkt aan een eigen project, van het verbeteren van de wachttijden op poli’s tot het optimaliseren van de regionale wondzorg. Het was interessant om op de hoogte gehouden te worden van de voortgang van deze projecten via de gezamenlijke modules en de intervisie. Daarbij bespraken we knelpunten en hielpen we elkaar in het bedenken van oplossingen.’
Klinische chemie krijgt steeds meer aandacht voor Medisch Leiderschap en dat kan Van den Hurk alleen maar aanmoedigen: ‘Als laboratoriumspecialist zijn wij van meerwaarde bij het vormgeven van zorgprocessen en de ontwikkeling of verbetering van een zorgpad. We krijgen vaak wel de vraag uit de kliniek of we mee willen kijken en denken, maar wij moeten ook zelf onze ogen en oren openhouden. Misschien moeten we het zelfs wel meer gaan opzoeken, zodat we vaker bij het primaire proces worden betrokken en minder langs de zijlaan staan.’