Eén platform voor groene initiatieven in de zorg

Het is de beschrijving van een initiatief van het Green Team van de OK in OLVG in Amsterdam. Het is een van de vele initiatieven die te lezen zijn op het Inspiratieplatform van de Groene Zorg Alliantie (www.groenezorgalliantie.nl), het netwerk van alle groene zorgverleners in Nederland. 

Met behaalde successen elkaar inspireren, concrete tips uitwisselen en duurzame pioniers in de zorg vindbaar en benaderbaar maken, dat zijn de voornaamste doelen van het Inspiratieplatform, legt Bob Schut uit, ANIOS Interne Geneeskunde in het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis (CWZ) in Nijmegen. ‘Er zijn elke dag zoveel nieuwe duurzaamheidsinitiatieven van zorgverleners. In de ziekenhuizen, de huisartsenpraktijken, de thuiszorg, de apothekers, fysiotherapie, echt overal. Het onderwerp leeft enorm. Maar we zien ook dat er soms meerdere initiatieven in het land worden bedacht over hetzelfde onderwerp zonder dat zorgverleners dat van elkaar weten. Dat is jammer, want je kunt van elkaar leren. Daarom dachten wij: laten we dit samen doen. We richten een inspiratieplatform op waarop je kunt delen wat jij als team of individuele zorgverlener hebt bedacht of gedaan. Of waar je juist op zoek kunt naar ideeën of initiatieven die jou als zorgverlener kunnen inspireren en waarmee je in jouw eigen ziekenhuis of zorginstelling aan de slag kunt.’ 

We zien dat er soms meerdere initiatieven in het land worden bedacht over hetzelfde onderwerp zonder dat we dat van elkaar weten

Changemakers

Het Inspiratieplatform bestaat uit een Initiatievenplatform en een Changemakersplatform. ‘Een Changemaker is een groep of individu die zich inzet voor duurzame verandering in de gezondheidszorg. Op het Changemakersplatform vind je alle Changemakers die bekend zijn bij de Groene Zorg Alliantie. Dat kunnen bijvoorbeeld Green Teams zijn die als groep binnen respectievelijk een zorginstelling of regio verduurzamen. Denk aan Green Teams van ziekenhuizen, GGD’s of huisartsenpraktijken. Ook individuen kunnen zich inschrijven als Changemaker als zij op eigen houtje de zorg vergroenen. Op de site vind je al vele tientallen Changemakers en elke dag komen er meer bij.’

Op het initiatievenplatform staan duurzame initiatieven die bedacht of uitgevoerd zijn door de Changemakers die geregistreerd zijn op het platform. ‘Zij delen dat op het platform zodat andere zorgverleners ervan kunnen leren en erdoor geïnspireerd raken. Voorbeelden zijn herbruikbare dekens op de OK, wasbare isolatiejassen, klimaatbewuste narcose, zuiniger computergebruik op de afdelingen of recycling van kwalitatief hoogwaardig plastic.’

Groene gekkie

Zeven procent van alle CO₂-uitstoot in Nederland komt voor rekening van de gezondheidszorg. Dat is evenveel als de uitstoot door de luchtvaart. ‘Steeds meer zorgverleners en zorginstellingen worden zich daarvan bewust. Dat moet anders, vinden zij. Juist daarom gaan zoveel zorgverleners op zoek naar duurzame initiatieven. Tegelijkertijd vragen ze zich af: wat kan ik doen? Met ons platform willen we hen handvatten bieden. We bieden hiermee één centrale plek voor de uitwisseling van duurzame ideeën in de gezondheidszorg, vóór groene zorgmedewerkers dóór groene zorgmedewerkers. Het Inspiratieplatform is daarmee een echt bottom-up initiatief. Wat dat betreft zitten we op een kantelpunt. Je bent als zorgverlener niet langer het groene gekkie als je zoekt naar duurzame initiatieven voor jouw afdeling of ziekenhuis. Vroeger werd nog wel gemopperd: moet dat allemaal, maar nu wordt er ruimte voor gemaakt.’

Nee, duurzame initiatieven vanuit de laboratoria staan nog niet op het platform. Schut hoopt dat dat snel gaat gebeuren. ‘Ik weet zeker dat er klinisch chemici en laboratoriumspecialisten rondlopen die hiermee aan de slag willen. Ook voor hen is dit platform bedoeld. En je hoeft niet met grote of ingewikkelde onderwerpen te beginnen. Thema’s als energiebesparing of afvalvermindering zijn voor iedere afdeling zinvol. Ik nodig alle klinisch chemici en andere laboratoriummedewerkers harte uit om het platform te bezoeken, erdoor geïnspireerd te raken én hun duurzame ideeën te delen met anderen.’

Ik weet zeker dat er klinisch chemici rondlopen die hiermee aan de slag willen

Goede voorbeeld

Schut hoopt dat het Inspiratieplatform ook door de samenleving wordt opgepikt. ‘Als zorgverleners geven we hiermee het goede voorbeeld. Dat heeft maatschappelijke impact, ook omdat we weten – dat blijkt uit ieder onderzoek opnieuw – dat Nederlanders veel vertrouwen hebben in artsen, verpleegkundigen en ander zorgpersoneel. Als wij laten zien dat het anders moet, zal dat zeker invloed hebben.’

Wat is zijn persoonlijke motivatie om naast zijn werk als ANIOS Interne Geneeskunde veel van zijn vrije tijd in het Inspiratieplatform te stoppen? ‘Ik wil goed doen als dokter. Dat is meer dan er alleen zijn voor mijn patiënten in de spreekkamer of voor de mensen die opgenomen zijn. Ik voel als arts ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Ik ben het eens met de recent herziene KNMG-gedragscode voor dokters. Daarin staat: “Als arts ben je je bewust van de relatie tussen gezondheid, klimaat en milieu. Je zet je in voor een duurzame zorgsector en een gezonde leefwereld.” Dat is inderdaad de verantwoordelijkheid die ik voel.’

Tijdens het Groene Zorg Festival in Delft, 23 september jl., met ruim zevenhonderd bezoekers, is het Inspiratieplatform feestelijk gepresenteerd aan een breder publiek, door Schut en zijn collegainitiatiefnemers. ‘Dat was voor ons de officiële opening van het platform. Veel bezoekers hebben zich op die dag of de dagen direct daarna ingeschreven als Changemaker. Dat is precies waar we op hopen. Dat steeds meer zorgverleners het gaan vinden en er gebruik van maken. De klimaatverandering is een groot en soms ook ontmoedigend probleem, maar we kunnen er iets aan doen, óók in de gezondheidszorg. Want dat is de bedoeling van het Inspiratieplatform, samen werken aan oplossingen voor een veilige, schone en gezonde toekomst.’