GREEN LABS ONDERSTEUNT LABORATORIA

‘Duurzaam werken is niet zo ingewikkeld’

  • 5 min.
  • Spreker

Hannah Johnson is een van de medeoprichters van Green Labs NL. Het doel van deze non-profitorganisatie is dat medewerkers van laboratoria zich realiseren dat het belangrijk is om duurzamer te werken én ze te laten zien dat dat helemaal niet zo moeilijk is. Tijdens de NVKC-najaarsbijeenkomst op 28 november vertelt Johnson meer over Green Labs NL

Portretfoto (kleur) Hannah Johnson

‘Ik ben altijd zo duurzaam mogelijk geweest in mijn leven, dat is gewoon mijn leefstijl. Maar dan kom ik op mijn werk en dan zie ik daar zoveel afval en zoveel onnodig plastic! En mensen laten het licht aan en zetten apparatuur niet uit! Dat voelt voor mij heel gek: thuis doe ik dat allemaal wel en op m’n werk gebeurt dat niet. Dus dat moest veranderen, vond ik.’ Hannah Johnson, research technician en labmanager bij het Prinses Máxima Centrum/Oncode Institute, praat snel en enthousiast. Ze vertelt dat ze haar persoonlijke drive voor duurzaamheid graag uitdraagt omdat er zoveel te winnen is. ‘Met kleine stappen al. Dus dit onderwerp heeft meer aandacht nodig.’ En ja, soms denken mensen inderdaad “Daar heb je haar weer met haar duurzaamheid”, maar dat vindt ze niet vervelend. ‘Dat zie je in het publieke domein ook: duurzaamheidsceptici zijn overal, dus ook onder wetenschappers. Ik ga graag met ze in gesprek om te praten over de kleine dingen die ze kunnen doen op het gebied van duurzaamheid. En als ze dan zien dat het eigenlijk helemaal niet zo ingewikkeld is, raken ze soms nog enthousiast ook.’

Min 70 of min 80

En dat het niet ingewikkeld is, doet Johnson graag uit de doeken. Als eerste voorbeeld noemt ze de vriezers. Deze zijn vaak wel energiezuinig, maar één vriezer die op min 70 staat gebruikt volgens haar per dag evenveel energie als een gemiddeld huishouden. ‘Vaak staat zo’n vriezer overigens op min 80, waardoor het energieverbruik met ongeveer een kwart omhooggaat. En som­mige instituten hebben al gauw honderd van die apparaten staan, dus het verbruik is enorm. Green Labs wil stimuleren dat laboratoria de vriezers op maximaal min 70 zetten. Dat is bijna altijd koud genoeg. En dat niet alleen, laboratoria zouden ook moeten kijken naar wat er allemaal in de vriezer bewaard wordt. Als de vriezer vol is, moet er eentje bij komen. Dat kost weer extra energie. Terwijl je ook kunt kijken naar de inhoud: moet alles wat in die vriezer zit ook echt in die vriezer bewaard worden?’

Glazen buizen

Er wordt in de ogen van Green Labs NL ook te veel plastic gebruikt in laboratoria. Johnson: ‘Er is eens berekend dat het plastic afval van laboratoria 2 procent van het plastic afval ter wereld beslaat. Heel veel plastic komt het lab in en gaat rechtstreeks de afvalemmer in, vaak uit gewoonte. Het is ook niet altijd duidelijk of het gerecycled kan worden omdat men niet weet of het plastic besmet is. Dus dan wordt het voor de zekerheid maar gewoon weggegooid. Green Labs hoopt dat er meer awareness komt wat plastic betreft. Wij zeggen: je kunt ook plastic van leveranciers weigeren en vragen of ze producten zonder plastic, of met veel minder plastic, kunnen leveren. Er kunnen volgens ons ook glazen buizen worden gebruikt; glas heeft een kleinere footprint dan plastic gedurende de gehele levensduur. En als je dan toch afval creëert, zorg dan dat je goed sorteert: laat dat wat gerecycled kan worden recyclen en lever als het even kan afval terug aan de leverancier voor hergebruik. Want dat is ook vaak mogelijk.’

Volgens Johnson zijn de opties die ze noemt niet zo heel moeilijk. ‘Met een paar stappen zijn bepaalde plastic stromen ook gewoon op te heffen door een paar dingen anders te doen. Veel is in je eigen werkwijze te implementeren. Het is een kwestie van bewustwording.’

Leaf-certificaat

Green Labs NL is opgericht omdat er in veel Europese landen al een Green Lab was en in Nederland nog niet. Nederland kon simpelweg niet achterblijven. ‘De laboratoriumactiviteiten moeten ook hier gewoon groener. Duurzaamheid staat op meer plekken in de gezondheidszorg in de belangstelling, maar laboratoria blijven daar een beetje bij achter. Het leek erop of deze een beetje met rust werden gelaten wat betreft groene initiatieven, zo van “laten we de wetenschappers daar in hun unieke werkomgeving en met hun specialistisch werk er maar niet mee lastig vallen”. De materialen en protocollen van een lab zijn voor de buitenwereld wat onbekend. Maar we weten nu dat er wel winst te behalen is. En het mooie is: laboratoriumspecialisten willen zelf ook meer doen op het gebied van duurzaamheid.’

Green Lab introduceerde het Leaf-certificaat – dit initiatief ontstond in Engeland – dat laboratoria kunnen behalen. Het betreft een beoordelingskader met drie niveaus (brons, zilver en goud) van accreditatie. ‘Als een laboratorium aan een van de levels voldoet, krijgen ze het bijbehorende certificaat. Het is daarmee een soort leidraad richting duurzaamheid. In Engeland wordt het inmiddels door honderden laboratoria gebruikt. Hier in Nederland zijn we er anderhalf jaar geleden mee gestart en we hebben nu vijftien deelnemende instituten. Dat is natuurlijk nog niet genoeg, maar we zijn groeiende.’ De netwerken van de Green Labs in de verschillende landen werken samen en proberen op Europees niveau te opereren als het gaat om projecten, onderzoek, informatie verzamelen en verspreiden en invloed uitoefenen. Het langetermijndoel is invloed op grotere schaal en duurzaamheid geadresseerd krijgen in de wetenschap.

Zeven leden

Green Labs ondersteunt deelnemende laboratoria met workshops, hulpmiddelen op de website, achtergrondinformatie en templates voor stickers en dergelijke. Op maat gemaakte meetings over specifieke onderwerpen verzorgen ze ook. ‘En wat heel leuk is: op de Utrecht University loopt een educatief project van ons voor bachelor- en masterstudenten om duurzaamheid breder te implementeren. We proberen ook de financieringsorganisaties en overheden te bereiken om te laten zien hoe zij duurzaamheid topdown kunnen invoeren.’ En dat doet Green Lab NL met zeven leden. ‘Ja, het is hard werken, want we doen dit allemaal op vrijwillige basis naast onze gewone drukke baan. We zijn niet voor niets nieuwe leden aan het werven.’